Merovingers

Merovingisch: wie, waar, wanneer?
Met de Merovingische tijd bedoelen we de periode van circa 400 tot 750 n.Chr. De Romeinen waren toen vertrokken uit Nederland. Deze tijd wordt nog vaak gezien als een chaotische periode met de vele volksverhuizingen. In die tijd werd nog niet echt gesproken van ‘volken’, dus de term ‘volksverhuizing’ is wat ongelukkig gekozen. Bovendien varieerden de migraties in omvang, tijd en plaats en waren ze veel complexer en verliepen veel langzamer dan we nu vaak denken. Bovendien bleven er altijd meer mensen achter dan er vertrokken.
De benaming ‘Merovingisch’ komt van de mythische koning Merovech. Toch kunnen we niet spreken van ‘Merovingers’ als een volk of ras, het was enkel een dynastie bestaande uit Merovingische koningen. In Nederland leefden Franken, Friezen en Sasksen naast elkaar. Een deel van Nederland viel onder de heerschappij van Merovingische koningen.
Plaatselijke leiders maakten afspraken met deze koningen en moesten verantwoording aan hen af kunnen leggen. De Merovingische dynastie bestond uit Frankische koningen die regeerden over een regelmatig veranderend gebied dat bestond uit delen van het huidige Nederland, België, Frankrijk en Duitsland. Onder deze koningen bevond zich ook de bekende Clovis.
Er zijn veel rijke grafgiften gevonden uit deze periode: sieraden van edelmetaal met granaten, kleurrijke kralen, bronzen voorwerpen en prachtig glaswerk.
Opgravingen van kleine nederzettingen vertellen ons dat de mensen hier in relatief grote rijkdom leefden. Onderzoek naar skeletten wijst uit dat de mensen ook behoorlijk gezond waren; mensen werden redelijk lang, hadden weinig last van besmettelijke ziekten en hun gebit verkeerde in behoorlijk goede staat. Bovendien is in deze tijd de basis gelegd voor de successen van Karel de Grote en de ontwikkeling van Dorestad, een belangrijke handelshaven in Nederland.

Dynastieën en koningen
De Merovingische dynastie bestond dus uit Frankische koningen. Zij staan tegenwoordig vaak bekend als de ‘langharige koningen’, omdat velen van hen hun haar lieten groeien, in tegenstelling tot de Romeinen die hun haar juist kort knipten.

Wie waren deze langharige koningen eigenlijk?
Er wordt gezegd dat Merovech de eerste koning van de Merovingische dynastie was, maar er is geen enkel bewijs dat hij ooit heeft bestaan. Waarschijnlijk is zijn bestaan verzonnen, maar er is wel een hele legende rond hem en zijn geboorte ontstaan. Volgens deze legende is hij verwekt door een zeemonster toen zijn moeder aan het baden was.
Koning Childerik I, volgde hem omstreeks 458 op. Op 27 mei 1653 werd het graf van Childerik I intact gevonden in Doornik (in het huidige België).
Koning Childerik I werd op zijn beurt weer opgevolgd door Chlodovech I, de beroemde koning die wij nu kennen onder de naam Clovis. In Frankrijk zijn veel koningen naar Clovis vernoemd, daar kent men hem onder de naam Louis. Onder het bewind van Clovis werden voor het eerst alle Frankische rijkjes verenigd tot een sterke militaire eenheid. Daarnaast breidde hij zijn rijk enorm uit Dit ging natuurlijk niet zonder slag of stoot. Zowel bij de vereniging van de rijkjes als bij de uitbreiding van het gebied is veel geweld gebruikt.
Na zijn dood werd het rijk van Clovis verdeeld over zijn vier zonen. Zij werden op hun beurt weer opgevolgd. Vanaf de 8e eeuw kregen de Merovingische koningen steeds minder macht. De functie werd meer symbolisch opgevat en de macht kwam bij de hofmeiers te liggen. In de periode van de Karolingen werd het ambt van hofmeier erfelijk. In 751 onttroonden de Karolingen de Merovingen: het begin van de Karolingische periode.